www.surgeryassistant.nl

Algemeen

Incidentie: 8.5 per 100.000 inwoners

Klinische presentatie

Alarmsymptomen:
- Dysfagie (passageklachten)
- Hematemesis
- Melena
- Ongewild gewichtsverlies
- Anemie

Lichamelijk onderzoek:
- Algemene conditie van patient (Karnofsky score)
- Voedingstoestand
- N-status: cervicale en supraclaviculaire klieren
- M-status: hepatomegalie, tekenen ascites

Diagnostiek

Gastroscopie met 4-kwadrantbiopsie
- Bepaling afstand bovenrand tumor tot de bovenste slokdarmsfincter en tandenrij, lengte tumor, relatie tumor tot Z-lijn en diafragma
- Zichtbaarheid in retroflexie en eventuele doorgroei in de maag
Obligaat stadiëringsonderzoek - na PA-bewezen carcinoom
- Endoscopische ultrasongrafie (EUS)
         - Infiltratiediepte van tumor (T-status) in de wand te bepalen en eventuele doorgroei in omliggende structuren
         - Detectie van locoregionale lymfeklieren (N-status) en metastasen (M-status)
         - Via dunnenaaldaspiratie kan cytologie worden afgenomen
- Echografie van de hals met evt. dunne-naald aspiratie om cervicale lymfkliermetastasen vast te stellen
- CT-thorax/abdomen met oraal en intraveneus contrast (CT coupedikte <5mm)
- Detectie eventuele afstandsmetastsen op te sporen
Op indicatie:
- Bronchoscopie met brush cytologie indien op beeldvormend onderzoek verdenking is op ingroei in de luchtwegen
- FDG-PET (fluorodeoxyglucose-positronemmissietomografie) bij T3-T4 oesofaguscarcinomen om afstandmetastasen vast te stellen
- Skeletscintigrafie bij verdenking ossale metastsen (zeldzaam)
- Laparoscopie overwegen bij T3-T4 carcinoom van gastro-oesofageale overgang
- Echografie abdomen indien histologie nodig is van metastase verdacht afwijking

TNM classificatie

T - Primaire tumor
Tx	Primaire tumor kan niet beoordeeld worden
T0	Geen bewijs voor een primaire tumor
Tis	Hooggradige dysplasie
T1a	Tumor in lamina propria of lamina muscularis mucosae
T1b	Tumor in submucosa
T2	Tumor in muscularis propria
T3	Tumor in adventitia
T4a	Resectabele tumor met doorgroei in pleura, pericardium of diafragma
T4b	Niet-resectabele tumor me doorgroei in omliggende weefsel zoals aorta, wervels, trachea etc.
N – Regionale lymfeklieren
Nx	Regionale lymfeklieren kunnen niet worden beoordeeld
N0	Geen regionale lymfeklier metastasen
N1	Regionale lymfeklier metastasen in 1-2 lymfeklieren
N2	Regionale lymfeklier metastasen in 3-6 lymfeklieren
N3	Regionale lymfeklier metastasen in 7 of meer lymfeklieren
M – Metastasen
Mx	Metastasen kunnen niet worden beoordeeld
M1a	Metastasen bij truncus coelicaus bij een distaal oesofaguscarcinoom
M1b	Metastasen bij truncus coelicaus bij een proximaal oesofaguscarcinoom Metastasen in lever (M1hep) of elders

Behandeling: premaligne afwijkingen en kleine eT1N0M0 tumoren

Endoscopische follow-up:
- Indicatie: Overwegen bij hooggradige dysplasie
- Follow-up: Gastroscopie met 4-kwadrantsbiopsie elke 3 maanden in 1ste jaar, elke 6 maanden in 2de jaar en daarna jaarlijks
Endoscopische behandeling:
- Indicatie: Hooggradige dysplasie of vroeg carcinoom in Barret bij solitaire, vlakke afwijking met een maximale diameter van 2-3 cm
- Behandeling: Endoscopische mucosale resectie (EMR)
Chirurgische behandeling/resectie:
- Indicatie: Het niet kunnen verdragen van een EMR, submucosale ingroei of positieve diepe resectieranden van het EMR-preparaat

Behandeling: eT1-3N0-1M0-1a-tumoren

Chirurgische behandeling:
Oesofagusresectie met buismaagreconstructie via transthoracale of transhiatale benadering icm preoperatieve chemoradiotherapie (41.4 Gy in combinatie met Carbo/Taxol)

Lokatie	Voorkeur
Tumoren proximale oesofagus	Gecombineerde abdominale en transthoracale benadering met 2-veldlymfklierdissectie van de abdominale en thoracale lymfklierstations (Ivor Lewis)
Tumoren distale oesofagus	Lichte voorkeur gecombineerde abdominale en transthoracale resectie met 2-veldlymfklierdissectie
Tumoren gastro-oesofageale overgang met >50% groei in distale oesofagus of > 50% groei in cardia van de maag	Transhiatale resectie met een beperkte 2-veldlymfklierdissectie van peri-oesofageale en abdominale lymfklieren met pre-operatieve vriescoupe van proximale resectievlak

Lymfeklierdissecties:
- 1-velddissectie (alleen de abdominale lymfklieren)
- 2-velddissectie (abdominale en thoracale lymfklieren)
- 3-velddissectie (ook cervicale lymfklieren) (niet verricht in Nederland, geen bewijs voor beter prognose)

Behandeling: Niet-chirurgisch in opzet curatieve behandeling

Verwijzing oncoloog
Indicatie:
- Bij technisch of medisch inoperabele patiënten
- Bij patiënten met een cervicaal gelegen oesofaguscarcinoom

Behandeling:
-Chemoradiatie conform RTOG protocollen (50.4 Gy in combinatie met cisplatinum/5-FU in week 1, 4 en 2 kuren na de radiotherapie)
-Indien patiënten niet in aanmerking komen voor chemoradiotherapie kan radiotherapie alleen gegeven worden

Behandeling: Palliatief

Verwijzing oncoloog
Behandelingmogelijkheden passageklachten:
- Intraluminale radiotherapie (brachytherapie) bij levensverwachting van tenminste 3 maanden
- Stentplaatsing bij beperktere levensverwachting of een recidief na eerdere behandeling
Palliatieve resectie is gecontra-indiceerd bij passageklachten
Bestaande fistel is een contra-indicatie voor brachytherapie

Follow-up

Algemeen

1^ste jaar:	3 weken: bij nog te verwijderen jejunostomiecatheter, anders na 6 weken 6 weken 6 maanden
2^de jaar:	Elke 6 maanden
3^de-5^de jaar:	Jaarlijks
Na 5 jaar geen indicatie meer voor routinematige follow-up

Patientenvoorlichting

Voorlichtingsfolder KWF Slokdarmkanker (PDF)

Referenties

1. P.D.Siersema, C.J.G.M.Rosenbrand, J.J.G.H.M.Bergman, A.van der Gaast, C.Goedhart, D.J.Richel, L.P.S.Stassen en H.W.Tilanus Richtlijn Diagnostiek en behandeling oesofaguscarcinoom Ned Tijdschr Geneeskd. 2006 26 augustus;150(34)
2. Maureen M. de Boer, Bas Wijnhoven, Ate van der Gaast, Tom Rozema, Grard Nieuwenhuijzen, Gerard J.B. Hurenkamp en Peter D. Siersema Herziene richtlijn Oesofaguscarcinoom Ned Tijdschr Geneeskd. 2011;155:A3732