Loading...

Chopart luxatie (midtarsaal)

Chopart luxatie (midtarsaal)
Auteur: J. Sprakel, MD - Laatste update: 25-10-2017




Epidemiologie
  • - Zeldzaam letsel
  • - 40% van de Chopart luxaties worden gemist bij intieel bezoek op de SpoedEisende Hulp en worden afgegeven als distorsie middenvoet of geïsoleerd fractuur 1-3



Etiologie
  • - Verkeersongeval, vaak high-energy
  • - Val van hoogte
  • - Crush-letsel
  • - Sportletsel
  • - Trauma met distorsie van de voet in plantaire flexie-/suppinatiestand bijvoorbeeld veroorzaakt een mediale en plantaire dislocatie van het talo-naviculaire gewricht



Anatomie
Het midtarsale gewricht bestaat uit het talo-naviculare en calcaneo-cuboid gewricht. Het synoviale gewricht ligt dwars tegenover de mediale en laterale longitudinale assen van de voet.



Klinisch beeld
  • - Zwelling
  • - Pijn in de middenvoet
  • - Aanwezige standsafwijking van de voet (ab- of adductie)
  • - Verkorting van de mediale of laterale pijler van de enkelvork
  • - Bewegingsbeperkingen in het gewrichtt
  • - Drukpijn over het midtarsale gewricht
  • - Niet kunnen belasten van de voet
  • - Belangrijk: Weke delen beoordeling!
  • - CAVE: Compartimentsyndroom van de voet: zeer pijnlijke passieve extensie van de hallux
  • (musculus flexor hallucis longus) is het meest sensitieve symptoom
  • Geassocieerde letsels
  • - Talus fractuur
  • - Os naviculare fractuur
  • - Calcaneus fractuur
  • - Os cuboid fractuur
  • - Compartimentsyndroom van de voet



Diagnostiek
Conventionele röntgendiagnostiek
- X-voet AP
- X-voet 30° oblique
- X-voet lateraal

IJkpunten:
- Laterale talus en metatarsale 1 hoek (Meary s angle) - normaalwaarde 0-4o
- Cyma lijn: Congruent Lazy-S-vormig lijn overeenkomend met Chopart gewricht . Een overlappend bot is abnormaal. 4

Indicatie CT-scan:
- Klinische verdenking op een Chopart letsel (veel zwelling, hematoom en pijn) en niet-conclusieve conventionele röntgendiagnostiek
- Conclusieve conventionele röntgendiagnostiek van Chopart letsel


Laterale talus en metatarsale 1 hoek (Meary s angle)


Cyma lijn 4



Classificatie
  • Classificatie naar de richting van de luxatie
  • – naar mediaal
  • – naar lateraal
  • – naar plantair
  • – naar dorsaal

Main-Jowett classificatie obv traumamechanisme 1
Mediale kracht met mediale dislocatie Fractuur, fractuur subluxatie/luxatie en rotatieluxatie (tarsale rotatie)
Longitudinale compressiekracht met impactie en draaiing Niet gedisloceerde fracturen van het naviculare, gedisloceerde fracturen van het naviculare, crush letsel van het naviculare, cuneiforme en talus
Laterale kracht met laterale dislocatie Fractuur, fractuur subluxatie/luxatie en rotatieluxatie
Plantaire kracht met plantaire dislocatie Fractuur, fractuur subluxatie/luxatie
Crush Geen constrant patroon van letsel


Classificatie volgens Zwipp,
afhankelijk van aangedane bot,fractuur en dislocatie
5
1. Puur ligamentair
2. Transtalair
3. Transcalcaneair
4. Transnaviculair
5. Transcuboidaal
6. Combinatie van 2 t/m 5



Conservatieve behandeling
Indicaties:
  • - Bij stabiel gewricht na onbloedige repositie zonder gedisloceerde of minimaal gedisloceerde fracturen 1,6


(Na-)behandeling:
  • - 6-8 weken onderbeengips, onbelast 5
  • - Soms aangepast schoeisel nodig of steunzolen


Follow-up:
  • Poliklinische follow‐up
    Na 1 week Na 6 weken Na 3 maanden Na 6 maanden
    - Gips wissel
    - X-controle: ter uitsluiting secundaire dislocatie
    - Gips af
    - X-voet
    - Start fysiotherapie en doornemen oefeninstructies
    - Starten met partieel belasten 10-20kg
    - Functiecontrole
    - X-voet
    - Starten met volledig belasten
    - Functiecontrole
    - X-voet op indicatie

Functiecontrole:
Plantaire flexie / Dorsale extensie in stand Plantaire flexie / Dorsale extensie Eversie (dorsale extensie, abductie en pronatie) Inversie (plantairflexie, adductie en supinatie)
50° - 0° - 30° 50° - 0° - 30° 10° – 0° – 20°

Radiologie-controle:
- In 1-3 weken vooral osteolyse >> duidelijkere fractuur, daarna verdikking periost, callusformatie
- Non-union: Afwezigheid van complete botoverbrugging van de fractuur na 6 maanden

Prognose functie 7
- 72% weer aan het werk
- Veel patienten ervaren beperkingen bij het uitoefenen van sport of hobby’s
- Soms is een advies te overwegen om een "hardloper" te adviseren zijn hobby te verleggen naar een andere sport zoals racefietsen/wielrennen

Herstelduur
- De duur van de botgenezing bedraagt 6‐12 weken
- Het functioneel herstel bedraagt 6 maanden

Sport- en werkhervatting
- Zware lichamelijke arbeid, waarbij de voet veel wordt belast zijn in de eerste 12 weken niet toegestaan.
- Contactsporten en sporten waarbij de voet veel wordt belast zijn in de eerst 12 weken niet toegestaan
- Van belang is goed te luisteren naar het lichaam waarbij de stelregel gehanteerd kan worden dat “au” “ho” is!

Verwijzing fysiotherapie:
- Verwijs patiënten naar een fysiotherapeut wanneer de patient mag oefenen
- Vermeld in de brief aan de fysiotherapeut duidelijk wat de patient mag (belast/onbelast) en welke oefeningen worden verwacht.



Operatieve behandeling
Indicaties:
  • - Bij instabiel gewricht 1,6


(Na-)behandeling:
  • - Dorsolaterale of -mediale benadering waarbij visualisatie van talonaviculare als het calcaneo-cuboïdale gewricht met tijdelijke fixatie met K-draden reconstructie met schroefosteosynthese met plaat, botvullers (autoloog en alloloog) en eventueel door artrodese van de gewrichten 8
  • - U&L spalk voor 7-10 dagen na ORIF
  • - Fixateur externe bij complex/crush letsel
  • - Onbelast mobiliseren voor 6 weken


Follow-up:
  • Poliklinische follow‐up
    Na 1 week Na 6 weken Na 3 maanden Na 6 maanden
    - Gips af
    - Start fysiotherapie en doornemen oefeninstructies
    - X-controle: ter uitsluiting secundaire dislocatie
    - X-voet
    - Starten met partieel belasten 10-20kg
    - Functiecontrole
    - X-voet
    - Starten met volledig belasten
    - Functiecontrole
    - X-voet op indicatie

Functiecontrole:
Plantaire flexie / Dorsale extensie in stand Plantaire flexie / Dorsale extensie Eversie (dorsale extensie, abductie en pronatie) Inversie (plantairflexie, adductie en supinatie)
50° - 0° - 30° 50° - 0° - 30° 10° – 0° – 20°

Radiologie-controle:
- In 1-3 weken vooral osteolyse >> duidelijkere fractuur, daarna verdikking periost, callusformatie
- Non-union: Afwezigheid van complete botoverbrugging van de fractuur na 6 maanden

Prognose functie 7
- 72% weer aan het werk
- Veel patienten ervaren beperkingen bij het uitoefenen van sport of hobby’s
- Soms is een advies te overwegen om een "hardloper" te adviseren zijn hobby te verleggen naar een andere sport zoals racefietsen/wielrennen

Herstelduur
- De duur van de botgenezing bedraagt 6‐12 weken
- Het functioneel herstel bedraagt 6 maanden

Sport- en werkhervatting
- Zware lichamelijke arbeid, waarbij de voet veel wordt belast zijn in de eerste 12 weken niet toegestaan.
- Contactsporten en sporten waarbij de voet veel wordt belast zijn in de eerst 12 weken niet toegestaan
- Van belang is goed te luisteren naar het lichaam waarbij de stelregel gehanteerd kan worden dat “au” “ho” is!

Verwijzing fysiotherapie:
- Verwijs patiënten naar een fysiotherapeut wanneer de patient mag oefenen
- Vermeld in de brief aan de fysiotherapeut duidelijk wat de patient mag (belast/onbelast) en welke oefeningen worden verwacht.



Complicaties
  • Specifiek bij niet-gediagnosticeerde of inadequaat behandelde Chopartletsels:
  • - Chronische pijn
  • - Posttraumatische artrose
  • - Deformiteit
  • - Midtarsale instabiliteit
  • - Standsafwijking kenmerkt zich door instabiliteit van de middenvoet

  • Conservatieve behandeling:
  • - Malunion
  • - Nonunion
  • - Symptomatische posttraumatische artrose
  • - Compartimentsyndroom van de voet
  • - Avascular necrose van talus en naviculare (collaps van middenvoet)
  • - Persisterende luxatie in talonaviculaire gewricht
  • - Diep veneuze trombose
  • - Collaps van de voet
  • - Rocker bottom deformiteit
  • Operatieve behandeling:
  • - Nabloeding
  • - Infectie
  • - Malunion
  • - Nonunion
  • - Symptomatische posttraumatische artrose
  • - Compartimentsyndroom van de voet
  • - Avascular necrose van talus en naviculare (collaps van middenvoet)
  • - Pin tract infectie bij fixateur externe
  • - Persisterende luxatie in talonaviculaire gewricht
  • - Uitbreken osteosynthese materiaal
  • - Pijnklachten en/of functieverlies ondanks geslaagde osteosynthese
  • - Diep veneuze trombose
  • - Collaps van de voet
  • - Rocker bottom deformiteit



Fysiotherapie
Verwijzing Fysiotherapie Onderste Extremiteiten



Coderingen
Diagnose Behandel Combinatie (DBC/DOT)
Chirurgie 237
Orthopedie 3028

ICD-10
Luxatie in de voet S93.3
Abbreviated Injury Scale (AIS)
Midtarsal joint - sprain 877710.1
Midtarsal joint - subluxation877720.1
Midtarsal joint - dislocation [Chopart’s] NFS 877730.1
Midtarsal joint - dislocation [Chopart’s] - open 877731.1
Midtarsal joint - dislocation [Chopart’s] - no articular cartilage involvement 877732.1
Midtarsal joint - dislocation [Chopart’s] - no articular cartilage involvement - open 877733.1
Midtarsal joint - dislocation [Chopart’s] - with articular cartilage involvement 877734.1
Midtarsal joint - dislocation [Chopart’s] - with articular cartilage involvement - open 877735.1
Midtarsal joint - open 877789.1
Midtarsal joint NFS877799.1



Referenties